Podpis elektroniczny i umowy elektroniczne w świetle umowy Brexit

 

---

Przepis Artykułu DIGIT.10 i jego Wpływ na Handel Elektroniczny

Artykuł DIGIT.10 umowy handlowej ma kluczowe znaczenie dla swobodnej wymiany handlowej. Ustanawia, że zarówno UE, jak i Wielka Brytania muszą umożliwiać zawieranie umów drogą elektroniczną i zapewnić, aby przepisy krajowe nie stwarzały barier dla takich umów ani nie podważały ich prawnej ważności.

Wyjątki od Ogólnej Zasady

Pomimo tego, że umowa promuje elektroniczne zawieranie umów, zawiera również wyjątki. Przepis nie dotyczy usług nadawczych, gier hazardowych, reprezentacji prawnej, usług notarialnych, umów wymagających osobistego poświadczenia, umów dotyczących nieruchomości, umów wymagających działań sądów lub organów publicznych, poręczeń i zabezpieczeń zawieranych przez osoby prywatne oraz umów rodzinnych i spadkowych.

Swoboda Regulacyjna i Wyzwania

Te wyjątki de facto wyłączają prywatne zobowiązania spod regulacji umowy handlowej, co daje Wielkiej Brytanii większą swobodę regulacyjną. Konieczne jest jednak zachowanie ostrożności w analizie lokalnych przepisów i aspektów międzynarodowego prawa prywatnego. Artykuł DIGIT.10 nie gwarantuje, że każda umowa elektroniczna może być zawarta w dowolnej formie elektronicznej – nadal obowiązują krajowe przepisy dotyczące określonych wymogów.

Zasady dotyczące Dokumentów Elektronicznych

Strony umowy nie mogą podważać skutków prawnych ani dowodowych dokumentów elektronicznych, podpisów elektronicznych, pieczęci elektronicznych czy elektronicznych znaczników czasu wyłącznie ze względu na ich formę elektroniczną. Umowa zezwala na określenie wymagań, które muszą spełniać metody uwierzytelniania elektronicznego, o ile są one obiektywne, przejrzyste i niedyskryminujące.

Definicje i Problemy z Podpisami Elektronicznymi

Umowa definiuje podpis elektroniczny jako dane elektroniczne powiązane z innymi danymi w taki sposób, że wszelkie późniejsze zmiany są wykrywalne. Jest to bardziej rygorystyczne niż definicja w rozporządzeniu eIDAS, co może stwarzać problemy w praktyce, zwłaszcza przy zawieraniu umów za pomocą e-maili lub platform internetowych.

Art. DIGI 12 który wskazuje na konieczność uznawania podpisów w postępowaniu sądowych posługuje się pojęciem „podpisu elektronicznego” w rozumieniu właśnie umowy handlowej a nie eIDAS ani tym bardziej ECA. Rygorystyczna wykładnia definicji podpisu w umowie handlowej może wpłynąć negatywnie na sytuację prawną podmiotów z UE korzystających maila lub platformy jako podstawowego mechanizmu zawierania kontraktów, w przypadku sposób, które toczyłyby się przed sądami brytyjskimi. To zaś nie zapewniałoby realizacji podstawowego celu umowy handlowej. Mając jednak na uwadze postanowienia ogólne umowy oraz część artykułów poświęconych umowom elektronicznym i usługom zaufania  interpretacja tych przepisów powinna pójść w kierunku liberalnym.

Oczywiście jest to wstępna opinia po wstępnej lekturze umowy handlowej a treść samej umowy i wynikająca z niej praktyka, wymaga dalszych analiz. 

 

Podpisy Kwalifikowane i Zaawansowane

Wątpliwości nie budzą podpisy kwalifikowane i podpisy zaawansowane. Spełniają one bezpośrednio definicję zawartą w umowie handlowej, gdyż zapewniają autentyczność i integralność podpisanych danych. Mogą być więc bez potrzeby dodatkowych zabiegów stosowane w dalszym ciągu w relacjach z podmiotami w Wielkiej Brytanii i będą tam uznawane. Oczywiście mówimy głównie o podpisach dostarczanych przez dostawców z krajów UE, ponieważ w Wielkiej Brytanii od dłuższego czasu nie działają dostawcy kwalifikowanych podpisów elektronicznych.

Należy jednak zaznaczyć, że ani ECA (co wynika z przywołanego już stanowiska brytyjskiej Komisji Prawniczej), ani umowa handlowa nie określają ważności podpisów elektronicznych jako form spełnienia wymogów dla określonych umów. Inaczej mówiąc, to że dana technologia spełnia kryteria podpisu elektronicznego nie oznacza, że spełnia wymogi dla określonej formy prawnej. To przepisy regulujące formę prawną mają decydujące znaczenie i mogą wprowadzać ograniczenia albo podwyższone standardy bezpieczeństwa lub identyfikacji dla takich podpisów. W tym zakresie nadal konieczne jest dokonanie oceny konkretnego przypadku.

Podpisy kwalifikowane i zaawansowane spełniają wymogi umowy handlowej, co oznacza, że mogą być stosowane w relacjach z podmiotami w Wielkiej Brytanii. Należy jednak pamiętać, że to przepisy dotyczące formy prawnej umowy mogą narzucać dodatkowe wymagania dotyczące podpisów elektronicznych.

Podsumowanie

Umowa handlowa między UE a Wielką Brytanią stanowi solidne rozwiązanie, promujące gospodarkę elektroniczną i uznawanie europejskich podpisów elektronicznych w Wielkiej Brytanii. Jednakże zarówno UE, jak i Wielka Brytania mogą wprowadzać dodatkowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa i uwierzytelniania, co wymaga ciągłego monitorowania przepisów w przyszłości.